بررسی علل و عوامل جذب دانش آموزان دختربه نماز

دسته: روانشناسی و علوم تربیتی
بازدید: 27 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 170 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 38

بر پایی نماز در مدارس وظیفه ای خطیر و بسیار حساس است، زیرا مدارس جدای از ویژگیهای منحصر به فرد، محل تشویق، اضطراب، رقابت های نگران کننده توأم با شکست و پدیده های ناخوشایند دیگری است که هر کدام از آن ها به تنهایی قادر به تبدیل محرکهای خنثی به محرکهای شرطی نیرومند فراخوان اضطراب و حالات ناخوشایند روانی می باشند

قیمت فایل فقط 2,900 تومان

 بررسی علل و عوامل جذب دانش آموزان دختربه نماز

مقدمه

فاقم وجهك للذین حنیفاً فطرهٔ الله التی فطر الناس علیها پس تو ای رسول( با همه پیروانت مستقیم رو به جانب آیین پاك اسلام آور و پیوسته از طریق دین خدا كه فطرت دین خدا كه فطرت خلق را بر آن آفریده است پیروی كن (سوره روم- ۳۰).     

پرستش یكی از ابعاد روح آدمی است. انسان فطرتاً موجودی است خداخواه و خداجوی. موجودی در عالم وجود نیست كه پرستنده و پرستشگر نباشد. از نظر قرآن نه تنها انسان، بلكه همه موجودات عالم ثناگوی خدایند و در طریق محبت الهی در حركتند. «و بعثهم فی سبیل محبته» آن گیاه كه حركت می كند، جز عشق او هیچ در سر ندارد، آن سنگ هم كه با قوه جاذبه حركت می كند در واقع غیر از این كه حق و ذات حق را جست وجو می كند و محبت خدا در ذات اوست، چیز دیگری نیست. قرآن می فرماید: «و ان من شیئ الا یسبح بحمده و لكن لاتفقهون تسبیحهم» (سوره اسرا-۴۴).در این فرآیند دانش آموزان در تعامل مستقیم با اطرافیان، خانواده ، دوستان، مدیران حکومتی، تربیتی، معلم و مربی، مسجد و روحانیت، تحت تاثیر رفتارها و پیام های آنان است و منش های آنان را تحت نظر دارد و رفتارهای تعبدی و اخلاقی ایشان را پی گیری می نماید. شکل گیری شخصیت معنوی و اجتماعی دانش آموز از همان ابتدا در خانواده بعد در مدرسه و در مراتب بعدی از طریق دیگران صورت می گیرد. بنا براین هر کدام از الگوهای رفتاری مورد توجه دانش آموز است و تحت تاثیر آن رفتارها می باشد.یکایک ارزشهای موجود در جامعه و خانواده چه در جنبه های مثبت و چه در جنبه های منفی، شخصیت نوجوان و جوان را پی ریزی نموده، در نگرش مثبت و یا منفی او نسبت به محیط اطراف خود نقش مهمی را ایفا خواهد کرد.تربیت و پرورش فرزندان سالم از حیث اعتقادی و منش های پسندیده در گرو توجه کافی به مسائل محیطی و رفتاری است.چنانچه پدر و مادر خانواده به نقش الگویی خود توجه داشته باشندو در تنظیم روابط خویش با فرزندان همت گمارند و تقید به اصول اخلاقی و انسانی و بالاخره مذهبی را پیشه خود سازند، بی تردید احساس خوب و ارزشمند، پای بند به مسائل معنوی را به فرزندان خود تقدیم نموده اند.تجربه خوشایند و احساس رضایتمندی از رفتارهای بروز داده شده کودک و نوجوان را به سوی اهداف و آرمانهای تربیتی جامعه هدایت خواهد کرد و در نتیجه جهت یابی وی را به درک هویت معنوی و انسانی میسر خواهد نمود.پس به همان میزانی که رفتارهای سنجیده، الگوها و مسئولان تربیتی در شکل گیری شخصیت معنوی و سجایای انسانی کودک و نوجوانان موثر است پدیداری رفتارهای متضاد با آرمانهای اجتماعی، اخلاقی و مذهبی نیز در تخریب این شخصیت و هویت واقعی او موثر است

چکیده :

فارابی فیلسوف معروف اسلامی می گوید: آسمان كه گردش می كند، آن گردش نماز و عبادت و پرستش آسمان است. زمین كه تكان می خورد همین جور، باران كه ریزش می كند آن ریزش پرستش اوست، آب كه جریان پیدا می كند آن جریان پرستش و عبادت اوست. اوج عبادت خدا برای فرد مسلمان از طریق نماز متجلی می گردد. نماز سیمای مكتب است. «الصلوهٔ وجه دینكم» نماز ستون دین است. «الصلوهٔ عمود الدین».

این پژوهش به بررسی شیوه های تشویق و ترغیب نوجوانان و کودکان جوانان به نماز جماعت از دیدگاه احادیث و سیره معصومین علیهم السلام می پردازد.    
با استفاده از شیوه های تعلیم و تربیت اسلامی روشهای تشویق و ترغیب مشخص گردید.
یافته های پژوهش به این قرار است که در احادیث و سیره معصومین (ع)از روش بینش دادن در مورد ماهیت و اهمیت نماز و نماز جماعت و بیان نقش آن در زندگی دنیا و آخرت، روش تعلیم و آموزش نماز و آموزش مناسب نماز جماعت.  
روشهای خیرخواهانه شامل موعظه، نصیحت بیان فلسفه و حکمت نماز جماعت امر به معروف، پیشروو اندازه و روش الگویی اسوه سازی روش محبت (تأیید و تحسین، همراهی و انظباط)شیوه تکریم شخصیت (پذیرش و احترام، برخورداری از پایگاه اجتماعی)روش زمینه سازی (مکان، زمان و شرایط نماز جماعت)و بالاخره از شیوه تنبیه استفاده شده است.اما از شیوه فریضه سازی یعنی اجبار کردن نماز جماعت استفاده شده است.
نقل شده از امام صادق (ع)عرض کردیم نماز خواندن در جماعت فریضه شده است؟       
فرمودند:نماز فریضه است در تمام نمازها جمع شدن فریضه نیست، و لکن سنت است.

فصل اول         
مقدمات و کلیات تحقیق         
بیان مساله

نماز میراث تمامی انبیاء است هر پیامبری که مبعوث به رسالت شد.انسانها را به نماز دعوت کرد و به آن سفارش نمود.
قرآن کریم در «سوره مریم آیه 31 از دعوت به نماز حضرت عیسی (ع)و درآیات بعد از دعوت، به نماز حضرت اسماعیل (ع) یاد کرده است.در سوره طه خداوند به پیامبری (ص) می فرماید:       
«خانواده و پیروان خود را به نماز امر کن و در این دعوت شکیبا باش.»    
نماز کشتی نجات است که همه افراد بخصوص کودکان و نوجوانان ها و جوان ها را از طوفانها و خیزابها عبور می دهد و به ساحل آرامش و رستگاری می رساند.      
بر پایی نماز در مدارس وظیفه ای خطیر و بسیار حساس است، زیرا مدارس جدای از ویژگیهای منحصر به فرد، محل تشویق، اضطراب، رقابت های نگران کننده توأم با شکست و پدیده های ناخوشایند دیگری است که هر کدام از آن ها به تنهایی قادر به تبدیل محرکهای خنثی به محرکهای شرطی نیرومند فراخوان اضطراب و حالات ناخوشایند روانی می باشند.بنابراین ایجاد اصلاحات بنیادی به منظور تغییر در نگرش دانش آموزان نسبت به مناسک جاری به ویژه نماز جماعت می تواند زمینه ساز تحولات اساسی در شخصیت دانش آموزان شود و نه تنها نگرش آنها را نسبت به صورت ظاهری عبادات بهبود بخشد.بلکه در جهت گیری اصولی به سوی ارزشهای انسانی آنها را هدایت نماید. بسیاری از مشکلات فردی و اجتماعی کاهش یافته و تهاجم فرهنگی بیگانه به نسل نو چندان کاری از پیش نخواهد برد و در زمینه فکری و اخلاقی از انحراف مصون خواهند ماند.این پژوهش بر آن است تا با فرا راه قرار دادن احادیث، سیره معصومین (ع)شیوه های تشویق و ترغیب نوجوانان و کودکان و جوانان به نماز جماعت را بیابد.

اهمیت و ضرورت تحقیق:

تشویق بر خلاف تنبیه که از عوامل بازدارنده است از عوامل وادار کننده است و به انسان نیرو و انرژی می دهد.فردی که تشویق می شود از کار خود احساس رضایت می کند و همین احساس رضایت جلو خستگی و بی میلی او را می گیرد البته بعضی افراد آنقدر به هدفهای خود مؤمن هستند که نیازی نیست کسی آنها را تشویق کند و خود مشوق خویش هستند اما همه افراد این طور نیستند بخصوص کودکان و نوجوانان برای رسیدن به هدفهای خود نیاز به تشویق دارند.به طور کلی بشارت یکی از دو جنبه وظایف پیامبران است.یک رهبر دینی بوسیله تشویق می تواند افراد در تمامی جنبه های دینی به حرکت و تکاپو وادار نماید.قرآن کریم در «آیه 65 سوره انفال» و «آیه 84 سوره نساء»گوشزد می نماید که تشویق انسان را بزرگ می کند و به او نیرو می دهد.
با توجه به اهمیت و تأثیر نماز جماعت در بهداشت روانی روحی فردی و اجتماعی و تأثیر تشویق در برانگیختن افراد به فضایل اخلاقی بخصوص اقامه نماز به صورت جماعت و اینکه در احادیث و سیره پیامبر اکرم (ص)و ائمه اطهار (ع)این شیوه به کار گرفته شده است لازم است تا پژوهشی در احادیث و سیره معصومین در زمینه تشویق و ترغیب کودکان و نوجوانان و جوانان به نماز جماعت انجام شده است و نتایج این پژوهش مورد استفاده برنامه ریزان آموزش و پرورش، رسانه های جمعی، مسئولان آموزش خانواده، و انجمن اولیاء و مربیان، مربیان پرورشی و مجریان نمازهای جماعت خواهد بود.

اهداف پژوهش

الف- هدف کلی این پژوهش عبارتست ازیافتن شیوه های تشویق و ترغیب دانش اموزان  و نماز جماعت در در مدارس         
ب- اهداف جزئی پژوهش عبارت است از:    
1- بررسی اهمیت نماز و نمازجماعت
2- بررسی تأثیر بینش و آگاهی دادن در گرایش دانش آموزان دختر به نماز جماعت.      
3- بررسی تأثیر روش اسوه سازی در گرایش دانش آموزان دختر  به نماز جماعت.       
4- بررسی تأثیر زمینه سازی در گرایش دانش آموزان دختر جوانان به نماز جماعت.      
5- بررسی تأثیر روش های خیرخواهانه در گرایش دانش آموزان دختر مقطع متوسطه به نماز جماعت.  
6- بررسی تأثیر روش محبت در گرایش دانش آموزن دختر مقطع متوسطه  به نماز جماعت.      
7- بررسی تأثیر روش فریضه سازی در گرایش دانش اموزان دختر مقطع متوسطه  به نماز جماعت.     
8- بررسی تأثیر شیوه تعلیمی (آموزش نماز و مناسک آن)در گرایش دانش اموزان دختر مقطع متوسطه  به نماز جماعت.

فرضیه های تحقیق :

1- بین ارزشیابی دانش آموزان دختر از لحاظ عوامل موثر درون مدرسه ای در جذب آنها به نماز تفاوت معنای داری وجود دارد .

2- بین ارزشیابی دانش آموزان دختر وضعیت اقتصادی - اجتمایی بالا، پایین و متوسط از لحاظ عوامل  موثر درون مدرسه ایی در جذب آنها به نماز تفاوا معنی داری وجود دارد.

3- بین ارزشیابی دانش آموزان دختر دوره اول ، دوم ، سوم متوسطه (دبیرستان) از لحاظ امل  موثر درون مدرسه ایی در جذب آنها  به نماز تفاوت معنی داری وجود دارد .

4- بین ارزشیابی دانش آموزان دختر  پایه های اول، دوم، سوم، مقطع متوسطه  از لحاظ عوامل موثر درون مدرسه ایی  در جذب آنها به نماز  تفاوت معنی داری وجود دارد .

5- بین ارزشیابی دانش آموزان دختر پایه های اول، دوم، سوم، مقطع متوسطه از لحاظ عوامل موثر درون مدرسه ایی در جذب آنها به نماز تفاوت معنی داری وجود دارد

محدودیت های تحقیق :

محدودیت های تحقیق به دو دسته تقسیم می شوند:

1- محدودیت هایی كه كنترل آنها از عهدة محقق خارج است.

2- محدودیت هایی كه كنترل آنها بر عهدة محقق است.

از محدودیت های انجام این تحقیق می توان عدم تمایل دانش آموزان به پاسخ گویی سوالات ، عدم همكاری  مسئولان و معلمین مدارس و همكاری كاری نكردن خانواده های دانش آموزان در بیان واقعیت ها . كه دانش آموز نماز نماز خود را بجای می آورد یا نه.  در آخر عدم  آشنایی لازم با برنامه spss و نرم افزار های مشابه و چارت را می توان یكی از محدودیت ها را  تایپ و مقایسه آماری و جمع داده ها با برنامه SPSS   نام برد .

تعاریف عملیاتی واژگان كلیدی :

تشویق:

این کلمه از ریشه شوق گرفته شده و شوق در فرهنگ واژه های متفاوت به شرح زیر معنا شده است. (عمید، 1379). برانگیختن به عشق و محبت، به آرزو در آوردن، برانگیخته شدن عشق، آرزومندی، میل خاطر، رغبت (عمید 1379).    
پر زدن و کنده شدن دل در هوای کسی یا چیزی، دوستی چیزی فرد را به سمت خود بکشد، دوست داشتن چیزی (بندریگی، محمد، 1358).در واژه نامه روان شناسی (براهنی و همکاران، 1369) تشویق را هم معنی با تقویت و ترجمه کلمه[1] reinforcement آورده است.

ترغیب:

این واژه از ریشه رغبت گرفته شده و واژه رغبت در فرهنگ واژه های متفاوت چنین معنا شده است، دوست داشتنی، مایل بودن و حریص بودن (قریشی، علی اکبر، 1353). اراده کردن چیزی، دوست داشتن (المنجد، دارالمشرق، لبنان).

نماز:

این کلمه ترجمه عربی صلوة است.    
صلوة ممکن است به معنای زیارت است چنانچه حضرت علی (ع) فرمودند: «قد قامت الصلوة» یعنی وقت زیارت و دیدار رسید.و یا اینکه به معنای رحمت است(ملکی تبریزی، 1363).

روایت:

خبری است که به طریق نقل به معصوم ختم شود. (مدیر شانه چی، 1362).

سؤالات تحقیق:

1- آیا در احادیث و سیره معصومین (ع)برای تشویق و ترغیب کودکان ونوجوانان و جوانان به نماز جماعت از روش تکریم شخصیت (پذیرش و احترام برخورداری از پایگاه اجتماعی)استفاده شده است؟      
2- آیا در احادیث و سیره معصومین (ع) برای تشویق و ترغیب نوجوانان و جوانان و کودکان به نماز جماعت روش بینش در مورد ماهیت و اهمیت نماز، نقش نماز در زندگی دنیایی، یادآوری نقش نماز در حیات اخروی، یاد آوری نعمتها به کار گرفته شده است؟        
3- آیا در احادیث و سیره معصومین (ع) ارزش الگویی و اسوه سازی برای ترغیب و تشویق کودکان و نوجوانان و جوانان به نماز جماعت استفاده شده است؟  
4- آیا در احادیث و سیره معصومین (ع) برای تشویق و ترغیب و تشویق نوجوانان و جوانان وکودکان به نماز جماعت شیوه صحبت (تایید و تحسین، همراهی و ارتباط) بکار گرفته شده است؟   
5- آیا در احادیث و سیره معصومین (ع) شیوه زمینه سازی (مکان و زمان) برای تشویق وترغیب کودکان و نوجوانان و جوانان به نماز جماعت استفاده شده است؟      
6- آیا در احادیث و سیره معصومین (ع) برای تشویق وترغیب نوجوانان وکودکان و جوانان به نماز جماعت روش های خیرخواهانه (موعظه و نصیحت، امر به معروف، تبشیر و انذار) به کار برده شده است؟
7- آیا در احادیث و سیره معصومین (ع) ازروش تعلیمی (آموزش نماز و مناسک آن) برای تشویق وترغیب کودکان و نوجوانان به نماز جماعت استفاده شده است؟         
8- آیا در احادیث و سیره معصومین (ع) برای تشویق وترغیب نوجوانان وکودکان به نماز جماعت شیوه فرضیه سازی به کار برده شده است؟         
9- آیا در احادیث و سیره معصومین (ع) برای تشویق وترغیب نوجوانان وکودکان و جوانان به نماز جماعت از روش مواجهه با نتایج اعمال (پاداش و تقویت مثبت تقویت منفی، تنبیه)استفاده شده است؟

چنانچه مدیران، معلمان و مربیان همراه دانش آموز در نماز جماعت مدرسه شرکت فعال داشته باشند و در اجرای فرامین الهی و مواظبت در رفتار و گفتار خود کوشش نمایند، دانش آموز رغبت پیدا خواهد کرد که با علاقه مندی بیشتر در نماز حضور یابد، بایستی متوجه این معنا بود که (الگو بودن رهبران دینی، علمی و مذهبی نقش اساسی را در تکوین شخصیت دانش آموزان ایفا می کند).یک تحقیق نشان می دهد که %48 کل دانش آموزان نوجوان «اعتقاد والدین خود را به خداوند و عمل به دستورات او را در جذب فرزندان به نماز موثر دانسته اند.»اگر چه صحبت ما بر سر ارایه الگوهای صحیح برای نوجوانان و جوان است تا آنان را نسبت به اقامه فریضه نماز تشوی و ترغیب نماید توجه به این نکته نیز قابل تامل است که حتما بزرگسالان نیز از این امر مستثنی نبوده و نیستند آنان نیز به نحوی متاثر از الگوهای جامعه و رفتارهای الگوها هستند.یک بررسی نشان می دهد که: فقدان فضای تشویق مناسب و گاهی برخوردهای نامناسب از سوی برخی از مسئولان و نیروهای مذهبی و احتمالا برخی از اوقات برخوردهای شدید در زمینه عدم حضور برخی از مربیان و دبیران به نماز جماعت موثر واقع شده است. لذا شایسته است مسئولان اداری و الگوهای اجتماعی شرط حسن برخورد و اعتدال را در رفتارهای انسانی خود مراعات نمایند.اگر بخواهیم یک حرکت مطلوب در روند جذب دانش آموزان نوجوان و جوان نسبت به نماز ایجاد کنیم ناچاریم به اصل روش های برخورد خود و الگوهای رفتاری جامعه بپردازیم و با معرفی الگوهای شایسته در جهت تقویت باورهای اعتقادی و مذهبی آنان گام برداریم.امام علی(ع) نیز در معرفی الگوهای صحیح و شناخت آن با جامعه چنین می فرماید: «می خواهید که فقیه و دانشمند واقعی را به شما معرفی کنم؟ او عبارت از کسی است که مردم را از مهر و رافت خداوند نومید نمی سازد و در عین حال آنان را به گونه ای ارشاد می کند که نسبت به عذاب خداود احساس ایمنی نکنند و به مردم در ارتکاب گناه، آزادی عمل نمی دهد و قرآن را به خاطر رغبت به غیر قرآن رها نمی کند.پس محبت و التفات و گشاده رویی، حسن خلق و فروتنی و کوشش در تکمیل نفس از مولفه ها و معیارهای تشخیص یک الگوی خوب و صالح است.

فصل دوم        
مرور مطالعاتی

رسول گرامی اسلام(ص) در هنگام اذان به بلال می فرمود: «ارحنا یا بلال» ای بلال ما را از غم و تلخی نجات بخش و بلال اذان گویان نشاط عبادت را به ذائقه نمازگزاران می چشاند.

همانگونه كه در دعای هفتم مناجات خمسه عشر آمده: «واجعل نشاطی فی عبادتك» خداوندا: نشاط مرا در عبادت خودت قرار بده. چگونه می شود كودكان و نوجوانان ما نشاط و شادی خود را در عبادت و پرستش حق تعالی جست وجو نمایند؟ این مطلب بر این كوشش است تا شیوه های كاربردی علم روانشناسی را در جذب كودكان و نوجوانان به نماز ارایه نماید. امروزه اغلب صاحبنظران و متخصصان علوم رفتاری بر این عقیده اند كه توارث و محیط، هر دو مشتركاً خصوصیات جسمانی و روانی فرد را شكل می دهند. حتی در تكوین و ظهور رفتارهای اعتقادی مثمرثمرند

---

قیمت فایل فقط 2,900 تومان

برچسب ها : بررسی علل و عوامل جذب دانش آموزان دختربه نماز , طرح توجیهی بررسی علل و عوامل جذب دانش آموزان دختربه نماز , دانلود بررسی علل و عوامل جذب دانش آموزان دختربه نماز , روانشناسی , نماز , , , دانلود طرح توجیهی , پروژه دانشجویی , دانلود پژوهش , دانلود تحقیق , پایان نامه , دانلود پروژه